درايتاليا تقريبا براي استفاده از همه بزرگراه ها به طول بيش از 6400 كيلومتر عوارض دريافت مي‏گردد. عمليات وصول عوارض در اكثر اين بزرگراه‏ها توسط گروه Aurostrade  انجام مي‏پذيرد. اين شركت تركيبي از 9 شركت بزرگراهي است كه در سال 1999 توسط دولت ايتاليا خصوصي‏سازي شد. شبكه راه هاي تحت پوشش اين گروه توسط بزرگترين اين شركتها Autostrade per l'Italia (بهره بردار 3005 كيلومتر از راه‏ها) كه با ديگر شركتها قرارداد امتياز بهره‏برداري دارد مديريت مي گردد. شركت هولدينگ Atlantia كه يك شركت ايتاليايي سهامي عام مي باشد مالك اين شركت مي باشد.

راهداري (بخش جاده اي) ايتاليا بطور كامل توسط درآمد عوارض بزرگراه ها و تونل‏ها تامين مالي مي شود و حق دريافت عوارض توسط قانون (Codice della Strada) وضع شده در سال 1929 داده شده است. در اين قانون مسئوليت شبكه اصلي جاده‏هاي كشور چه بصورت مستقيم يا غير مستقيم (اعطاي امتيازها) بر عهده ANAS يا شركت ملي راه هاي ايتاليا مي باشد. ANAS يك شركت دولتي است كه تحت نظر وزارت حمل و نقل و امور زيربنايي كشور ايتاليا  فعاليت مي‏كند و نقش نظارتي بر عملكرد وصول عوارض را دارا مي باشد.

مبلغ عوارض در اين كشور به طول مسير طي شده بستگي دارد كه در برخي نقاط توسط بليط صادر شده در هنگام ورود و خروج از بزرگراه محاسبه مي‏شود و در برخي نقاط نيز يك مبلغ ثابت دارد. پرداخت به روش نقدي، در برخي نقاط كارت اعتباري و در همه بزرگراه‏ها از طريق Telepass و كارت VIA امكان پذير است. به منظور جلوگيري از ايجاد صف پشت گيتهاي نقدي، استفاده از Telepass و VIAcard توصيه مي گردد.[i]

ETC يا همان سيستم وصول الكترونيكي عوارض در كشور ايتاليا در سال 1990 و با عنوان Telepass توسط شركت Aurostrade و بر اساس استاندارد موجود در آژانس ملي استاندارد ايتاليا(UNI) وبا فناوري DSRC 5.8 GHz راه اندازي شد. اين سيستم از آن تاريخ تا كنون چه از نظر فني و چه از نظري تجاري در حال تكامل بوده است.

بستر ارتباطاتي و تبادلات بين اپراتوري[1] ميان 24 بهره‏بردار مختلف شبكه راه ها در اين كشور به وسيله تفاهمنامه‏اي كه ملاحظات فني، قانوني،‌ مالي، تامين سرمايه و اپراتوري را تعيين نموده فراهم شده است. در حال حاضر حدود 5/3 ميليون خودرو به دستگاه Telepass (OBU) مجهز مي‏باشند و بيش از 800 ميليون تراكنش در سال از طريق اين سيستم پردازش مي‏گردد. بيش از 60% درصد ترافيك آزادراه ها بصورت پرداخت اتوماتيك است.[ii]  

پرداخت خودكار عوارض از طريق Telepass قبلا فقط توسط كساني ممكن بود كه حساب بانكي در ايتاليا داشتند. اما در حال حاضر به كمك خدمات راه اندازي شده توسط مركز tolltickets و همكاران آن در اروپا امكان استفاده همه اروپاييها خارج از ايتاليا نيز بدون نياز به داشتن حساب بانكي در ايتاليا فراهم مي‏باشد. تنها كاري كه بايستي صورت پذيرد ثبت نام در Telepass و دريافت دستگاه Telepass و VIAcard از مركز tolltickets بصورت رايگان و البته با شارژ ماهيانه (آبونه) است.  تقريبا همه بانكهاي ايتاليا يعني حدود 30،000 شعبه بانك‏هاي مختلف امكان ارائه دستگاه telepass را دارند.[iii]

اعمال جرائم نيز توسط سيستم اتوماتيك انجام گرفته و از بانك اطلاعاتي ملي پلاك خودروهاي ايتاليا استفاده مي‏گردد. چندين بانك كمك هاي مختلفي را در زمينه تامين سرمايه و موارد قانوني در راستاي تبادلات بين اپراتوري ارائه مي‏دهند.

براي نخستين بار  در سال 2015 در بزرگراه Autostrada Pedemontana Lombarda ايتاليا بطول 87 كيلومتر سامانه جديد ETC Free Flow بدون ايستگاه عوارضي راه اندازي شده است و خودروهاي عبوري براي پرداخت عوارض امكان توقف ندارند. در اين سيستم به يكي از روشهاي زير عوارض دريافت مي‏شود:

-         از طريق توافق كاربر با آزادراه طي قراردادي جهت برداشت از كارت اعتباري،‌ حساب جاري يا ساير ملزومات پرداختي كه اين توافق از طريق وب سايت و برخي مكانهاي تعيين شده قابل انجام است.

-         از طريق دستگاه نصب شده Telepass يا ساير دستگاههاي داراي استاندارد اروپا در خودرو

-         از طريق ثبت نام در سايت از طريق APP‌تلفن همراه و معرفي كارت اعتباري يا ساير ملزومات پرداختي

-         از طريق تماس تلفني با مركز تماس بزرگراه و پرداخت از طريق كارت اعتباري، كارت شارژ يا ساير ملزومات پرداختي بصورت تلفني

-         از طريق مراجعه حضوري در مكان هاي تعيين شده در مسيرهاي منتهي به بزرگراه

در شكل زير نمودار اخذ عوارض در كشور ايتاليا ترسيم شده است.

همانطور كه از شكل و مطالب فوق مشخص است در كشور ايتاليا از طريق قراردادهاي حق امتياز[2] يك گروه شركت با مسئوليت دولت بهره برداري عوارض از شبكه آزادراه ها را برعهده دارد و با رعايت استانداردهاي داخلي و اتحاديه اروپا زمينه تبادلات بين اپراتوري فراهم شده است. نقش وزارت حمل و نقل و امور زيربنايي كشور ايتاليا در خصوص ETC، تنظيم مقررات و چارچوب نظام مالي آن، تعريف شرايط حاكم بر قراردادها و اعطاي امتياز (صدور مجوز فعاليت) و نظارت بر كيفيت خدمات و در عين حال مطابق قانون مسئوليت همه راه ها را برعهده دارد.

اتحاديه اروپا نيز در سال 2004 به منظور ايجاد بستر تبادلات بين اپراتوري[3] (شركتهاي وصول عوارضي) دستورالعملي  را توسط موسسه [4]ERTIC ابلاغ نمود تا جلو گسترش سامانه‏هاي وصول عوارض ناسازگار كه مي‏تواند مانعي براي دستيابي به اهداف حمل و نقل و عملكرد روان بازارهاي داخلي باشد را بگيرد. هدف اين دستورالعمل ارائه خدمات وصول عوارض (EETS[5]) آزادراهي در سراسر شبكه راه ها و ايستگاه هاي اخذ عوارض اروپا بصورت يكپارچه است بطوريكه استفاده از راه ها توسط يك دستگاه استاندارد ميسر بوده و يك فرد تنها با يك بار ثبت نام در يك سرويس دهنده EETS‌ بتواند در همه شبكه راههاي اروپا تردد نمايد و به راحتي عوارض مربوطه را بپردازد. البته هدف اين دستورالعمل ايجاد مركز EETS نبوده بلكه فراهم سازي بستري براي ايجاد آن بوده است. در سال 2009 نيز مصوبه اي توسط اين اتحاديه منتشر شد كه به تعريف و تشريح EETS در زواياي مختلف اين امر در سطوح  فرآيندي، قراردادي و قانوني پرداخته است و حقوق و تعهدات سرويس دهنده EETS و عوارضي ها و استفاده كنندگان EETS را بيان داشته است. در همين راستا 9 شركت اروپايي متخصص در زمينه پرداخت عوارض (صادركنندگان تگ يا OBU) و سوخت در اروپا، موسسه غيرانتفايي aetis [6] را با هدف انجام امور سرويس‏دهنده پرداخت عوارض بين اپراتوري جهت تامين نيازهاي ذينفعان در چارچوب تعيين شده اتحاديه اروپا تشكيل داده اند كه شركت Telepass ايتاليا نيز از اعضاي اين موسسه است.

روزبه افشاري،‌ r-afshari@rmto.ir

 

منابع:


[1] Interconnection & interoperable

[2] Concessionary agreement

[3] interoperability of Electronic Toll Collection

[4] Intelligent transportation systems and services

[5] European Electronic Toll Service

[6] Association of Electronic Toll and Interoperable Services


[i] Road Pricing in EUROPE version 2.0, 2012, RDW in cooperation with EReg

 

[ii] ITALIAN POSITION ON ELECTRONIC TOLL COLLECTION INTEROPERABILITY: A PRAGMATIC APPROACH,2003, Dr. Ing. Piero Bergamini, Director of Advanced Services

[iii] https://www.tolltickets.com/country/italy/telepass.aspx?lang=en-GB&mnu=c

  • ITS World Congress, 2006, The Many Facets of ETC Interoperability.
  • GUIDE FOR THE APPLICATION OF THE DIRECTIVE ON THE INTEROPERABILITY OF ELECTRONIC ROAD TOLL SYSTEMS
  • Dr. Ing. Piero Bergamini, 2003,ITALIAN POSITION ON ELECTRONIC TOLL COLLECTION INTEROPERABILITY: A PRAGMATIC APPROACH
  • http://www.pedemontana.com/in-viaggio/nuovo-sistema-free-flow.html
  • European Commission, October 2015, Study on “State of the Art of Electronic Road Tolling”.
  • http://www.mit.gov.it/
  • http://www.autostrade.it/en/la-nostra-rete